wt., 09/11/2010 - 11:58

Znani Holendrzy

Jeżeli mieszkasz już jakiś czas w Holandii, warto byś poznał  nazwiska znanych Holendrów. Prezentujemy listę wybranych przez nas współcześnie znanych Holendrów.

Jeroen Aart Krabbe (Ur. 5 grudnia 1944 roku w Amsterdamie ) - holenderski Aktor i reżyser filmowy , przyszedł na świat w artystycznej rodzinie jako syn malarza Maartena Krabbe i tłumaczki scenarzystki filmowej Margreet Reiss.
Zagrał potem w filmach amerykańskich: komedii Jumpin' Jack Flash ( 1986 ) z Whoopi Goldberg , sensacyjnym Bez litości ( No Mercy , 1986 ) z Richardem Gere i Kim Basinger , piętnasty film z cyklu przygód Jamesa Bonda W obliczu śmierci ( The Living Daylights , 1987 ) w roli generała Georgija Koskowa, Punisher ( The Punisher , 1989 ) u boku Dolpha Lundgrena , melodramacie Książę przypływów ( The Prince of Tides , 1991 ) z Barbrą Streisand i Nickiem Nolte oraz Ścigany ( The Fugitive , 1993 ) z Harrisonem Fordem . W 1999 został odznaczony Orderem Lwa Niderlandzkiego .

Candy Dulfer (Ur. 19 Września 1969 w Amsterdamie) - holenderska saksofonistka altowa , grająca smooth jazz . Dulfer rozpoczęła swoją karierę w wieku 12 lat, w zespole z Rosa King , Amerykaninem, żyjącym w Holandii. Wkrótce Dulfer założyła własny zespół, Funky Stuff , który został zaproszony do wspierania Madonny w części jej europejskiego turnee. Dulfer współpracowała z takimi gwiazdami jak;  Prince (wzięła udział wideoklipie Partyman). Współpracowała także z gitarzystą i producentem Eurythmics , Dave'em Stewartem , dzięki któremu powstała jej płyta " Lily Was Here " Debiutancki album Candy Dulfer, Saxuality , został opublikowany w 1990 roku. Saxuality została nominowana do Grammy i zdobyła status złotej płyty przekraczając pół miliona sprzedanych na świecie egzemplarzy.  Dulfer grała również z Pink Floyd podczas ich występu na festiwalu w Knebworth w czerwcu 1990. Wystąpiła również na Warsaw Summer Jazz Days w Warszawie. 21 listopada 2008 roku Candy Dulfer zagrała koncert w warszawskiej Sali Kongresowej z cyklu Deutsche Bank Invites Ladies' Jazz On Tour .

DJ Tiësto, Tijs Michiel Verwest  (Ur. 17 stycznia 1969 w Bredzie ) - holenderski Dj i Producent muzyczny . Wielokrotnie wyróżniony tytułem najlepszego DJ-a w plebiscycie czasopisma DJMag. Wielokrotnie wyróżniony tytułem najlepszego DJ-w plebiscycie czasopisma DJMag. Tiësto prowadzi autorską audycję radiową zatytułowaną Tiësto's Club Life , emitowaną m.in. na antenie holenderskiej rozgłośni Radio 538, brytyjskiej BBC Radio 1 oraz polskiej RMF MAXXX

Jan Peter Balkenende (Ur. 7 maja 1956 w Kapelle ), niderlandzki polityk, Premier Holandii od 2002 do 2010.
Studiował historie gospodarczą i nauk Społecznych na Wolnym Uniwersytecie w Amsterdamie (Poza tym ukończył Prawo ).
19 lutego 2010 w związku z kryzysem rządowym spowodowanym udziałem Wojska holenderskiego w misji afgańskiej wystąpił do Królowej o dymisję Ministrów Partii Pracy, która zgłaszała sprzeciw wobec przedłużenia misji, członków gabinetu z nominacji CDA i ChristenUnie pozostawił do jej dyspozycji. Jest praktykującym protestantem , sprzeciwia się eutanazji i aborcji. Zapowiedział walkę z narkotykami, które w świetle prawa nadal są w Holandii nielegalne, lecz powszechnie tolerowane. Ze względu na swe podobieństwo do bohatera serii powieści Joanne K. Rowling , nazywany jest przez Holendrów " Harrym Potterem ".

Geert Wilders (Ur. 6 Września 1963 ) w Venlo - holenderski polityk prawicowy . Członek Tweede Kamer (holenderskiej Izby Reprezentantów) od 1998, najpierw z ramienia liberalnej Partii Ludowej na rzecz Wolności i Demokracji (VVD) a od 2006 roku z Partii Wolności (PVV), którą sam założył i której jest przywódcą. W 2008 opublikował film Fitna krytykujący ideologię islamu.

 
Księżniczka Máxima, (Ur. 17 maja 1971 r. Buenos Aires , Argentyna ), Żona holenderskiego następcy tronu Ksiecia Willema-Alexandra , syna królowej Beatrix Oficjalny tytuł JEJ Królewska Wysokość Máxima, księżniczka Niderlandów, księżniczka van Oranje-Nassau, Pani van Amsberg. Maxima urodziła się jako najstarsze z czworga dzieci Jorge Zorreguiety i jego drugiej żony - Marii del Carmen Cerruti. Maxima urodziła się jako najstarsze z czworga dzieci Jorge Zorreguiety i Jego drugiej zony - del Carmen Cerruti Marii.  Ukończyła ekonomię na Universidad Católica Argentina w 1995 r.  Pierwszy raz Maxima i Willem-Alexander spotkali się w Hiszpanii, w Sewilli.  W Nowym Jorku gdzie Maxima pracowała dla Deutsche Bank para spotkała się ponownie. Znajomość pary wywołała pewne oburzenie, gdyż ojciec Maximy był ministrem rolnictwa za rządów prezydenta Jorge Rafaela Videla - dyktatora argentyńskiego w latach 1976 - 1983 .
Po długich naradach parlament holenderski wyraził zgodę na ślub. Para ogłosiła swoje zaręczyny 30 marca 2001. 17 maja 2001 w trybie przyspieszonym Maxima otrzymała holenderskie obywatelstwo. Do ślubu doszło 2 lutego 2002 w Amsterdamie - para wzięła zarówno ślub cywilny w Beurs van Berlage jak i kościelny w Nieuwe Kerk w Amsterdamie. Na ceremonii zabrakło jednak rodziców panny młodej.

 
Księże Wilhelm Aleksander ( nid. : Willem Alexander, Willem-Alexander Claus George Ferdinand Amsberg (Ur. 27 kwietnia 1967 w Utrechcie ), książę holenderski , następca tronu Holandii, syn królowej Beatrycze i Clausa von Amsberga. Studiował historię na Uniwersytecie w Lejdzie. Ze względu na zainteresowania księcia światową gospodarką wodną został powołany w skład Światowej Komisji Wody XXI Wieku.  Jest także od 1998 członkiem Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego (wcześniej patronował narodowemu holenderskiemu komitetowi olimpijskiemu). Jako wolontariusz pracował (pod nazwiskiem "Van Buren") w Kenii w fundacji pomocy edukacyjnej i medycznej ( 1989 ) oraz ochrony środowiska ( 1991 ). Pełni szereg reprezentacyjnych funkcji królewskich (wojskowych), jest członkiem holenderskiej Rady Stanu.
W lutym 2002 poślubił Argentynkę Maximę Zorruguietę Cerruti (ur. 1971 ), pracującą w bankowości; osoba żony następcy tronu wzbudziła pewne kontrowersje - jej ojciec był cywilnym pracownikiem reżimu wojskowego prezydenta Jorge Videli i nie został zaproszony na uroczystości ślubne.
Książę Willem-Alexander ma trzy córki: Książę Willem-Alexander ma Trzy córki:
    •    księżniczka Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria (ur. 7 grudnia 2003 w Hadze ), przyszła królowa Holandii;
    •    księżniczka Alexia Juliana Marcela Laurentien (ur. 27 czerwca 2005 w Hadze );
    •    księżniczka Ariane Wilhelmina Máxima Ines (ur. 17 kwietnia 2007 w Hadze );

Jos Verstappen - były holenderski kierowca Formuły 1 . Urodzony 4 marca 1972 w Montfort. Mieszka w Monako z żoną Sophie, synem Maxem i córką Victorią.  Przygodę z Formule 1 zaczął w 1994 roku w zespole Benetton - Ford po zdobyciu w 1993 tytułu mistrza Niemieckiej Formuły 3 . Początkowo miał być testerem, ale ostatecznie zastąpił na stanowisku pierwszego kierowcy Jyrkiego Jarvilehto . Pierwszy wyścig ( Grand Prix Brazylii ) rozpoczął od wypadku. Przeżył również horror w boksach w Grand Prix Niemiec , gdy jego bolid stanął w płomieniach podczas tankowania. W 2003 całkowicie zakończył karierę kierowcy F1.

Gerard Peter Kuiper, właśc. Gerrit Pieter Kuiper ( 7 grudnia 1905 w Harenkarspel , Holandia , zm. 23 grudnia 1973 w Meksyku ) - amerykański astronom pochodzenia holenderskiego . Specjalista w dziedzinie fizyki planeet . Urodzony i wychowany w Holandii.  Przybył do USA w 1933 a obywatelstwo tego kraju otrzymał w roku 1937 . Od 1943 profesor uniwersytetu w Chicago .Do jego osiągnięć należą: Doen Jego osiągnięć należą:

    * Odkrycie istnienia metanu w atmosferze Tytana – księżyca Saturna w 1944 .
    * Odkrycie Mirandy – piątego satelity Urana w 1948 .
    * Odkrycie Nereidy – drugiego satelity Neptuna w 1949 .
    * W 1950 roku przewidział istnienie pasa ciał niebieskich występującego na brzegu Układu Słonecznego , później pas ten nazwano pasem Kuipera .
    * Opracowanie w 1951 roku teorii powstania Układu Słonecznego .

 

Audrey Hepburn (ur. 4 maja 1929 , zm. 20 stycznia 1993 ) − aktorka, modelka i działaczka humanitarna, pochodzenia brytyjsko-holenderskiego. Urodziła się jako Audrey Kathleen Ruston, była córką brytyjskiego bankiera Johna Victora Hepburn-Rustoniego i holenderskiej arystokratki, baronówny Elli van Heemstra. W czasie II wojny światowej przebywała w okupowanej Holandii i w tym czasie używała nazwiska Edda van Heemstra (Audrey brzmiało zbyt angielsko).  Z powodu brutalnej okupacji niemieckiej Hepburn, podobnie jak większość Holendrów, cierpiała głód – szczególnie od (poważnie zachorowała, jej matka wymieniała papierosy na penicylinę). W tym czasie była bardzo niedożywiona co spowodowało pojawienie się wielu kłopotów zdrowotnych, miało to znaczny wpływ na jej późniejsze życie. Hepburn zagrała wraz z Gregorym Peckiem w filmie Rzymskie wakacje. Otrzymała za tę rolę Oscara. W jej późniejszej karierze była jeszcze czterokrotnie nominowana w kategorii "najlepsza rola kobieca". Jej kreacja w Śniadaniu u Tiffaniego jest jedną z najbardziej znanych i słynnych ról w historii kina amerykańskiego. Będąc jedną z najbardziej popularnych gwiazd swojej ery Hepburn występowała z takim aktorami jak Fred Astaire, Humphrey Bogart, Gary Cooper, Cary Grant, Rex Harrison, Peter O'Toole, czy Sean Connery. Od 1967 Hepburn porzuciła karierę aktorską, decydując się występować bardzo sporadycznie i poświęciła się pracy jako specjalny ambasador UNICEF. Pamiętając własne przeżycia z czasów II wojny światowej Hepburn poświęciła się pracy humanitarnej, mającej na celu pomoc głodującym dzieciom w najbiedniejszych krajach świata. Za swoją pracę otrzymała w dniu 11 grudnia 1992, z rąk prezydenta George'a Busha, Prezydencki Medal Wolności (Presidential Medal of Freedom). Pośmiertnie przyznano jej nagrodę Jean Hersholt za pracę humanitarną.  Zmarła w 1993 na raka jelita. Została pochowana w Tolochenaz w Szwajcarii.

 

Annelies Marie "Anne" Frank (ur. 12 czerwca 1929 we Frankfurcie nad Menem, zm. luty lub marzec 1945 w Bergen-Belsen) – żydowska dziewczyna, autorka pamiętnika, zmarła w obozie koncentracyjnym po ponad dwuletnim ukrywaniu się w Amsterdamie. Po przejęciu władzy w Niemczech przez Hitlera przeniosła się wraz z rodziną do Amsterdamu. Prześladowania Żydów dotarły również do Holandii wraz z napaścią Niemiec na ten kraj w maju 1940. Anne i jej starsza siostra Margot Betti musiały przerwać naukę w szkole powszechnej i przenieść się do liceum żydowskiego. W lipcu 1942 rodzina została zagrożona wywiezieniem do obozu koncentracyjnego; ojciec rodziny Otto Frank zorganizował wówczas z pomocą pracowników swojej firmy kryjówkę w dawnej oficynie. Frankowie mieszkali tam od 8 lipca 1942 do 4 sierpnia 1944. Krótko wcześniej Anne otrzymała na 13. urodziny album, w którym rozpoczęła pisanie dziennika; żyjąc w ukryciu, w bardzo ciężkich warunkach, zawarła w nim i opisała wszystko co ją otaczało. Przemyślenia i poglądy zawarte w dzienniku ukazują bardzo wrażliwą, wchodzącą dopiero w życie dziewczynkę. Dziewczynka opisuje m.in. drobne sprzeczki między mieszkańcami kryjówki, codzienne smutki i radości oraz pojawiające się u niej samej pierwsze oznaki zainteresowania chłopcami. Obóz przeżył ojciec. Pamiętnik Anny, przechowany przez Holenderkę Miep Gies, jedną z osób zaangażowanych w pomoc rodzinie Franków, został opublikowany po raz pierwszy przez Otto Franka w 1947. W kolejnych latach historię Anny przetłumaczono na 30 języków oraz przenoszono na ekran. Dom, w którym Frankowie ukrywali się przez dwa lata, zamieniono na muzeum. Pierwsze wydanie pamiętnika nie było kompletne, zostało opracowane przez Otto Franka. Po jego śmierci potwierdzono autentyczność rękopisu, negowaną przez neonazistów, i opublikowano pełny tekst. Sąd holenderski zabronił kwestionowania autentyczności pamiętnika.

 
Marcel "Marco" van Basten (ur. 31 października 1964 w Utrechcie) – trener piłkarski i były holenderski piłkarz występujący na pozycji napastnika. Jest jednym z najskuteczniejszych i najbardziej utytułowanych zawodników lat 80. i 90. W ciągu zawodowej kariery związany był tylko z dwoma klubami: Ajaxem Amsterdam i AC Milanem, w których barwach łącznie zdobył sześć tytułów mistrza kraju oraz wiele wyróżnień indywidualnych, m.in. trzykrotnie Złotą Piłkę. Wraz z innymi Holendrami – Frankiem Rijkaardem i Ruudem Gullitem – był na przełomie lat 80. i 90. wyróżniającym się graczem Milanu, który właśnie wtedy, prowadzony przez prezesa Silvia Berlusconiego i trenera Arriga Sacchiego, powrócił do europejskiej elity. Z reprezentacją Holandii, w której barwach rozegrał 58 meczów, zdobył mistrzostwo Europy oraz brązowy medal na Euro 1992. Niedługo po tym turnieju w wieku 29 lat zakończył piłkarską karierę z powodu kontuzji. Chociaż wielokrotnie zapowiadał, że nie interesuje go praca trenera, to dzięki namowie Johna van't Schipa w 2003 roku dołączył do sztabu szkoleniowego Ajaksu. Rok później został selekcjonerem reprezentacji Holandii.

 
Leo Beenhakker  (ur. 2 sierpnia 1942 roku w Rotterdamie) – były holenderski piłkarz, a obecnie wolny trener piłkarski. Jako piłkarz grywał w amatorskich klubach – Tediro Rotterdam, Xerxes Rotterdam oraz Zwart Witt 28. W połowie lat 60. rozpoczął karierę szkoleniową. Przez wiele lat był pierwszym asystentem Rinusa Michelsa, trenera reprezentacji Holandii, a dwukrotnie – w latach 1985-86 i podczas Mundialu 1990 – pełnił obowiązki selekcjonera Pomarańczowych. Pracował w Europie, Azji i Ameryce Północnej. Zdobył po trzy tytuły mistrza Holandii (dwa z Ajaksem Amsterdam i jeden z Feyenoordem) oraz Hiszpanii (wszystkie z Realem Madryt). Od 2004 do 2006 roku prowadził drużynę narodową Trynidadu i Tobago, którą, jako pierwszy szkoleniowiec w historii, wprowadził do finałów mistrzostw świata. Od 11 lipca 2006 roku do 17 września 2009 był selekcjonerem reprezentacji Polski. 20 lutego 2008 odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.


Rutger Hauer (ur. 23 stycznia 1944, Breukelen, Utrecht w Holandii) – aktor filmowy. Urodził się w rodzinie holenderskich aktorów teatralnych. W 1959 roku, w wieku 15 lat, przerwał naukę, opuścił dom rodzinny i zaciągnął się jako marynarz na dalekomorskich statkach, ale wiedząc, że wrodzone zaburzenie w postrzeganiu barw uniemożliwi mu karierę na morzu, po rocznej służbie zdecydował się wrócić do Holandii. Następnie wieczorowo ukończył szkołę średnią i podjął naukę w szkole aktorskiej, ale po trzech miesiącach został z niej relegowany z powodu absencji na zajęciach. W 1960 roku zaciągnął się do armii, ale w krótkim czasie na skutek załamania psychicznego został umieszczony w specjalistycznym ośrodku, a następnie zwolniony ze służby. Po powrocie do domu ukończył szkołę aktorską i w 1967 roku zatrudnił się w objazdowym teatrze Noorder Compagnie. Sławę w swojej ojczyźnie zyskał, debiutując w tytułowej roli w serialu rycerskim Floris (1969), od którego zaczęła się jego wieloletnia współpraca z reżyserem Paulem Verhoevenem. Później zagrał w wielu filmach, lecz role u Verhoevena były kluczowe dla rozwoju jego kariery. Do najważniejszych filmów w karierze Hauera z tamtego okresu należą skandalizujący "Turecki przysmak" , w którym aktor wcielił się w rolę rzeźbiarza Erika Vonka, oraz dramat wojenny Żołnierz orański (1977). Warto zaznaczyć, że w plebiscycie na najlepszy holenderski film 100-lecia zorganizowanym w 1999 roku obrazy te zajęły odpowiednio pierwsze i drugie miejsce. W początkach lat 80. pojawiły się pierwsze propozycje ról w amerykańskich filmach. W 1981 roku zagrał drugoplanową rolę terrorysty Wulfgara w filmie sensacyjnym Nocny jastrząb, gdzie wystąpił także gwiazdor kina akcji, Sylvester Stallone. Rok później wystąpił w jednej z najbardziej znanych ról w karierze – jako przywódca replikantów, Roy Batty w opartym na powieści Philipa K. Dicka filmie Blade Runner (Łowca androidów), nakręconym przez Ridleya Scotta. Aktor mówi płynnie po angielsku i niemiecku. Zaczynając karierę za Oceanem kładł duży nacisk na naukę języka angielskiego w jego amerykańskiej odmianie, wiedząc, że tylko w ten sposób nie zostanie zaszufladkowany w rolach obcokrajowców.


Marco Roberto Borsato (ur. 21 grudnia 1966 w Alkmaar w Holandii), jest jednym z najbardziej znanych holenderskich piosenkarzy. Wcześniej Marco Borsato śpiewał po włosku, ale nie był przez to zbyt popularny, więc w roku 1994 zaczął śpiewać po niderlandzku. Marco urodził się w Alkmaar - jego rodzicami są Roberto Borsato i Mary de Graaf. Rodzina przeprowadziła się do Włoch, gdzie ojciec Marco otworzył restaurację w miejscowości Garda. Marco spędził we Włoszech dużo czasu i mówi płynnie po włosku. Marco ma brata imieniem Armando i siostrę Sylvanę. Marco Borsato jest ambasadorem holenderskiej organizacji pozarządowej War Child, która pomaga dzieciom z terenów, na których toczyła lub nadal toczy się wojna.


Harry Mulisch (właśc. Harry Mulisch Kurt Victor, ur. 29 lipca 1927 w Haarlemie zm. 30 października 2010) - pisarz niderlandzki, uznawany za jednego z najwybitniejszych żyjących pisarzy niderlandzkich i europejskich. Wraz z W. F. Hermansem oraz G. Reve zaliczany do "wielkiej trójki" najważniejszych pisarzy współczesnej literatury niderlandzkiej. Mulisch jest synem austriackiego oficera i frankfurckiej Żydówki, w polityce podziela poglądy lewicowe, dawniej był zwolennikiem marksizmu. Jego dzieła mają charakter filozoficznych powieści. Mulisch edukację zakończył na szkole średniej, chociaż rzucił szkołę przed maturą, gdyż jak mówi, chciał być wolny, a szkoła kojarzyła mu się z niemieckim przymusem w okupowanej Holandii. Nie podjął też studiów, bo uważał, że zabiłyby jego oryginalność. Do 30. roku życia nie zarobił prawie żadnych pieniędzy, spał do południa i utrzymywany był przez pracującą dziewczynę, która uważała go za "geniusza". Wpływ na jego twórczość wywarli przede wszystkim tacy pisarze, jak Edgar Allan Poe, Thomas Mann, Dostojewski i Jorge Luis Borges. Jest też miłośnikiem Goethego. Od lat siedemdziesiątych czyta jednak więcej literatury fachowej z różnych dziedzin niż beletrystyki; później wykorzystuje zdobytą w ten sposób wiedzę w swoich dziełach.

W przekładzie na język polski ukazało się kilka książek Mulischa: Czarne światło, przekł. E. Dijk-Borkowska, Warszawa 1976; Zamach, przekł. R. Pyciak, Warszawa 1988; Dwie kobiety. Stare powietrze, Warszawa 1990; Procedura, przekł. J. Koch, Warszawa 2001; Odkrycie nieba, przekł. R. Turczyn, Warszawa 2006. Został odznaczony m.in. Orderem Lwa Niderlandzkiego (1997) i Orderem Zasługi Republiki Federalnej Niemiec. Był też wymieniany jako kandydat do Nagrody Nobla.

Sylvia Kristel (ur. 28 września 1952 w Utrechcie) – holenderska aktorka i modelka. W wieku 17 lat rozpoczęła pracę jako modelka. W 1976 zwyciężyła w konkursie Miss TV Europe. Światową sławę uzyskała dzięki głównej roli w erotycznym filmie Emmanuelle.