W Belinie mają Złotego Niedźwiedzia, w Cannes Złotą Palmę, a w Wenecji Złotego Lwa. Holandia, kraj wiatraków i krów na łąkach, postawiła na swojskiego Złotego Cielaka.

W dniach od 27 września do 5 października - Utrecht zamienia się w stolicę holenderskiego filmu.

Zdobywcę Złotego Cielaka, najważniejszej nagrody w niderlandzkim kinie, poznamy ostatniego dnia festiwalu. 

Rambrandta i Van Gogha znają wszyscy. Wielu kojarzy też Fransa Halsa czy Pieta Mondriaana. Tak, Holandia to kraj obrazów. Ale tych nieruchomych. Na płótnie.

A co z obrazami w ruchu, z filmem mianowicie? Tutaj wstępujemy na nieznany teren, grząski grunt: ilu z nas potrafiłoby wymienić nazwisko znanego holenderskiego reżysera? Słynnego aktora? Ważnego filmu?

Każdy może zrobić sobie prosty test i zadać pytanie: ile holenderskich filmów w życiu widziałem? Albo w tym roku?

Zapewne nawet wśród Polaków od dawna mieszkających w Holandii i naszych rodaków regularnie bywających w Niderlandach lub zainteresowanych kulturą tego kraju, odpowiedź będzie sprowadzać się do jednego słowa: niewiele.
A może nawet: zero.

Festiwal Filmowy w Utrechcie – Nederlands Film Festival – to dobra okazja, by się poduczyć na tym polu. I kojarzyć nie tylko Rutgera Hauera (Rutger Hauer) czy film o porwaniu Heinekena (o porwaniu Heinekena).

Idea festiwalu jest prosta: już od pierwszej edycji w 1981 roku jest on przeglądem (prawie) wszystkiego, co holenderskie kino w danym roku wyprodukowało. Nacisk kładzie się oczywiście na pełnometrażowe fabuły, ale na NFF zobaczymy także dokumenty, krótkie metraże, produkcje telewizyjne czy animacje.  

Najważniejszą sekcją jest Jaaroverzicht, czyli Przegląd Roku. Prezentuje się tu najważniejsze produkcje, powstałe pomiędzy jedną a drugą edycją festiwalu. Często to właśnie na festiwalu dochodzi do ważnych premier, mających zwojować holenderskie kina w dobrym dla branży jesienno-zimowym okresie.

W tegorocznej edycji zaprezentowane zostaną premierowo dwa wyjątkowe filmy bezpośrednio związane z Polską oraz jeden film polskiego twórcy.

Pierwszy z nich to ,,Light as Feathers", pełnometrażowy fabularny debiut w reżyserii Rosanne Pel. Film został nakręcony po polsku, z polską i w pełni amatorską obsadą.

Akcja filmu toczy się gdzieś na polskiej wsi. Wraz ze swoją apodyktyczną matką, babką i prababką cierpiącą na demencję mieszka tam 15-letni Eryk. Ojciec chłopca nie jest obecny w życiu rodziny. Matka wykorzystuje syna wtedy, gdy jest jej potrzebny. On natomiast sam molestuje młodszą dziewczynę z sąsiedztwa. Gdy okazuje się, że jest ona w ciąży, wszyscy uwikłane w zaistniałą sytuację osoby postanawiają milczeć. Życie rodziny chłopaka ulega dalszemu rozkładowi. Pomimo podejmowanych prób odzyskania wpływu na własne życie, nie ma ucieczki z toksycznych relacji rodzinnych. W rolach głównych wystąpili polscy debiutanci: Eryk Walny, Ewa Makula oraz Klaudia Przybylska. Film zostanie zaprezentowany w dwóch konkursach: w konkursie debiutów oraz na forum reżyserskim (Forum van de Regisseurs) przyznającym prestiżową nagrodę za przełomowe osiągnięcia filmowe.

Druga premiera związana z Polską to pełnometrażowy dokument ,,Hoop &heimwee" (,,Nadzieja i tęsknota") w reżyserii Eline Flipse. Pola północno-wschodniego polderu (Noordoostpolder), ok. 50 tysięcy przybyszów, pracowników sezonowych wykonuje pracę, której nie są w stanie podołać rozproszeni mieszkańcy prowincji Flevoland.

,,Obcy" mieli stopniowo wracać do swoich domów. Nie jest to już jednak takie pewne, gdyż wielu imigrantów nie zamierza już nigdy wyjechać. Ten dokument to portret pracodawców, często również imigrantów, oraz polskich pracowników, którzy wyjaśniają, jak to jest zostawić dom, rodzinę i budować wszystko od nowa tam, gdzie niekoniecznie jest się witanym z otwartymi ramionami.

Poza wyżej wspomnianymi premierami filmów twórców niderlandzkich, w konkursie o Złotego Cielaka (Gouden Kalveren), holenderskiego Oscara, zaprezentowany zostanie film Urszuli Antoniak ,,Beyond Words" (,,Pomiędzy słowami"). Historia zaprezentowana w czarno-białej wersji to nie tylko dramat o relacjach ojca z synem, ale także refleksja na temat tożsamości i emigracji. Sama perspektywa jest niezwykła. Michael nie należy do przegranych. Wręcz przeciwnie, jest imigrantem, który doskonale się zasymilował i odnosi sukcesy pracując jako prawnik w jednej z kancelarii Berlina. Podobnie jak Franz, jego niemiecki kolega i przełożony, doskonaleodnajduje się w popularnych klubach. Wraz z niespodziewanym pojawieniem się
jego ojca, którego nigdy w życiu nie spotkał, dotychczasowe życie Michaela staje na głowie. Obcy sobie spędzają razem weekend, balansując między uznaniem, odrzuceniem i nieufnością. Ta konfrontacja ze swoim pochodzeniem doprowadzi Michaela do głębokiego kryzysu.

W rolach głównych wystąpili Jakub Gierształ i Andrzej Chyra. Warto wspomnieć, że wspomniane filmy będą zaprezentowane w międzynarodowej sekcji festiwalu, gdzie wszystkie produkcje opatrzone są napisami w języku angielskim.

CO: Festiwal Filmu Niderlandzkiego, Nederlands Film Festiwal

GDZIE: Utrecht – w kinach, teatrach i salach na terenie całego miasta (mapka tutaj www.filmfestival.nl/publiek/festival/locaties/)

KIEDY: od 27 września do 5 października

Więcej o tych i innych możliwościach, cenach biletów i sposobie kupowania tutaj: www.filmfestival.nl/publiek/festival/ticketinfo/ 

Trzy lata temu na festiwalu można było zobaczyć film o polskich imigrantach "De Poolse droom"

Polecamy inny film o Polkach w Holandii, tutaj zobaczysz:

'Pools voor beginners', dokument o Polakach w Holandii zrealizowanego przez Holendrów.

Pozostałe polskie akcenty na Festiwalu:

* W 1993 gościem specjalnym na Festiwalu był polski reżyser Krzysztof Zanussi

* W 1998 nagrodę za najlepszy film zdobywa produkcja "De Poolse bruid" , historia Polki, która ucieka z agencji towarzyskiej i znajduje schronienie u holenderskiego rolnika (więcej o filmie tutaj, można też obejrzeć film w całości na stronie)

* W 2003 Piotr Kukla, nagroda główna za zdjęcia do filmu "De Tweeling". Kukla w
1983 roku ukończył Wydział Operatorski PWSFTviT w Łodzi.

* W 2009 Urszula Antoniak - holenderska reżyserka polskiego pochodzenia, otrzymuje nagrodę główną za najlepszą reżyserię - film "Nic osobistego"

* W 2009 nagrodę publiczności zdobył film "Alles stroomt" w reżyserii Danyaela Sugawary, który jest synem polskiej imigrantki mieszkającej w Holandii.

"Turks fruit"otrzymał nominacje do Oscara w 1974. Film posiada od ponad 40 lat rekord liczby widzów w Holandii (w kategorii holenderski film). Dotąd nie pobity przez żadną inną holenderską produkcję - 3,338 mln widzów.

Jeden z pierwszych filmów Rutgera Hauera, kilka lat później aktor zrobił karierę w Hollywood. Zagrał między innymi w "Nighthawks" , "Blade Runner" , "The Hitcher" (barwny życiorys aktora  tutaj: Rutger Hauer)

WMW