W przypadku stałej umowy o pracę zwolnienie pracownicy z powodu ciąży jest prawnie zabronione.

Ciąża nie może też być przyczyną rozwiązania lub odmowy przedłużenia czasowej umowy o pracę (jest to jednak dozwolone z innych powodów, np. jeśli w danej firmie nie ma wystarczającej ilości pracy lub pracownica nie nadaje się do pracy na danym stanowisku). Jeśli istnieją uzasadnione przypuszczenia, że przyczyną zwolnienia z pracy była ciąża lub że umowa na czas określony nie została przedłużona z powodu ciąży, można skierować sprawę do sądu. Urlop macierzyński Każdej ciężarnej pracownicy (niezależnie od rodzaju umowy) przysługuje ustawowo minimalnie 16 tygodni urlopu macierzyńskiego, obejmującego ostatni okres ciąży i okres połogu.

Na urlop można iść już 6 tygodni przed przewidywaną datą porodu, ale powinien się on rozpocząć nie później niż 4 tygodnie przed przewidywaną datą porodu. Wniosek o udzielenie tego urlopu składa się pracodawcy przynajmniej 3 tygodnie przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu, dołączając zaświadczenie od lekarza lub położnej, na którym podana jest przewidywana data porodu. Po porodzie pracownicy przysługuje co najmniej 10 tygodni urlopu. W niektórych sytuacjach ta część urlopu może trwać dłużej, zależnie od faktycznej daty narodzin dziecka: Dziecko urodziło się przed terminem: Załóżmy, że pracownica poszła na urlop 6 tygodni przed przewidywaną datą porodu, a dziecko urodziło się tydzień przed terminem. Oznacza to, że urlop w ostatnim okresie ciąży trwał 5 tygodni i przysługuje jej jeszcze 11 tygodni urlopu po porodzie. W sumie jest to więc 16 tygodni urlopu.

Dziecko urodziło się po terminie:

• Załóżmy, że pracownica poszła na urlop 6 tygodni przed przewidywaną datą porodu, a dziecko urodziło się dopiero 2 tygodnie po tej dacie. Oznacza to, że urlop w ostatnim okresie ciąży trwał 8 tygodni. Nadal przysługuje jej jednak planowane 10 tygodni urlopu po porodzie. W sumie jest to więc 18 tygodni urlopu.

• Jeśli pracownica poszła na urlop 4 tygodnie przed przewidywaną datą porodu, a dziecko urodziło się dopiero 2 tygodnie po tej dacie, oznacza to, że urlop w ostatnim okresie ciąży trwał 6 tygodni. Nadal przysługuje jej jednak planowane 12 tygodni urlopu po porodzie. W sumie jest to 18 tygodni urlopu. Uwaga: jeśli pracownica jest na zwolnieniu lekarskim, urlop macierzyński rozpoczyna się zawsze 6 tygodni przed przewidywaną datą porodu. Wcześniejsze uzgodnienia z pracodawcą dotyczące daty rozpoczęcia urlopu przestają obowiązywać. Zwolnienie chorobowe związane z ciążą Pracownicy przebywającej na zwolnieniu lekarskim z powodu ciąży przysługuje zasiłek chorobowy w wysokości 100% wynagrodzenia (do określonego maksimum). Prawo do zasiłku ustala Zakład Ubezpieczeń Pracowniczych (UWV, www.uwv.nl lub tel. 0900-9294), który kontroluje, czy choroba jest faktycznie związana z ciążą czy wynika z innych powodów. Jeśli choroba pracownicy nie jest spowodowana ciążą, nie przysługuje jej zasiłek chorobowy, tylko wynagrodzenie chorobowe od pracodawcy w wysokości minimalnie 70% normalnego wynagrodzenia. Uwaga: jeśli pracownica z powodu ciąży nie może wykonywać pracy na dotychczasowym stanowisku, pracodawca może jej powierzyć pracę zastępczą.

Należy unikać ciężkiej pracy fizycznej, stresu, kontaktu z substancjami chemicznymi lub promieniowaniem, a także pracy wiążącej się z ryzykiem infekcji. Opis zagrożeń, na jakie pracownica w ciąży lub karmiąca piersią może być narażona na danym stanowisku pracy zawiera tzw. karta oceny ryzyka zawodowego (w Holandii oznaczane skrótem “RI&E”). Warto poprosić o nią pracodawcę. Jeśli pracodawca nie posiada kart oceny ryzyka, można zwrócić się do specjalisty ds. bhp w firmie lub tzw. „arbodienst “, czyli zewnętrznej służby bhp i medycyny pracy. Zawsze też należy powiadomić pracodawcę o ciąży. Nie powinno się zwlekać z tym dłużej niż do końca trzeciego miesiąca ciąży. Pracodawca może wtedy podjąć odpowiednie kroki w celu ochrony pracownicy i jej nienarodzonego dziecka. W ciągu dwóch tygodni od powiadomienia o ciąży pracodawca powinien poinformować pracownicę o możliwych zagrożeniach dla niej samej i dla dziecka na danym stanowisku pracy, a także o działaniach, jakie podjął w celu ograniczenia ryzyka. Krótko przez rozpoczęciem urlopu macierzyńskiego pracodawca powinien poinformować pracownicę, jakie działania planuje podjąć po jej powrocie do pracy. Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownicy zdrowe i bezpieczne warunki pracy w okresie ciąży i karmienia piersią, w miarę możliwości przez dostosowanie warunków pracy na dotychczasowym stanowisku. Jeśli nie jest to możliwe, pracodawca może powierzyć jej inną pracę lub zmienić godziny pracy. Jeśli pracodawca nie jest w stanie wyeliminować lub w wystarczającym stopniu ograniczyć zagrożeń, może przenieść pracownicę do innej pracy. W ostateczności może to być praca zastępcza lub czasowe zwolnienie z obowiązku świadczenia pracy.

Możliwa jest także zmiana godzin pracy i odpoczynku.

Pracownicy przysługują następujące prawa, zawsze jednak należy uzgodnić szczegóły z pracodawcą:

• regularne godziny pracy i odpoczynku, dodatkowe przerwy (maksymalnie 1/8 czasu pracy)

• odpowiednie, zamykane pomieszczenie, gdzie można odpocząć (wyposażone w łóżko lub leżankę)

• brak nadgodzin i pracy na nocnej zmianie

• wykonywanie w godzinach pracy badań lekarskich związanych z ciążą Wszystkie te prawa (z wyjątkiem badań lekarskich) przysługują do 6 miesięcy po porodzie. W czasie ciąży nie wolno powierzać pracownicy ciężkiej pracy fizycznej. Przez cały okres ciąży należy unikać schylania się, kucania i klękania. W ostatnich trzech miesiącach ciąży nie wolno schylać się, kucać, klękać ani na stojąco obsługiwać pedałów nożnych częściej niż raz na godzinę.

Jeśli praca wiąże się z dźwiganiem, obowiązują następujące zasady:

• Podczas ciąży i do trzech miesięcy po porodzie: należy jak najbardziej ograniczyć ręczne dźwiganie ciężkich przedmiotów. • Jeśli dźwiganie jest konieczne, nie należy podnosić więcej niż 10 kg naraz.

• Od 20 tygodnia ciąży nie wolno dźwigać częściej niż 10 razy w ciągu dnia maksymalnie 5 kg.

• Od 30 tygodnia ciąży nie wolno dźwigać częściej niż 5 razy w ciągu dnia maksymalnie 5 kg.

Inne sprawy, o których trzeba pamiętać w czasie ciąży Inne sprawy, o których trzeba pamiętać w czasie ciąży:

• Także stres może być szkodliwy dla kobiety i nienarodzonego dziecka. Warto porozmawiać z pracodawcą o zmniejszeniu obciążenia pracą.

• W okresie ciąży i karmienia piersią niewskazana jest praca w bardzo wysokich lub bardzo niskich temperaturach. • Podczas ciąży pracownica nie może być narażona na hałas szkodliwy dla zdrowia (maksymalnie 80 dB przez 8 godzin dziennie).

• W czasie ciąży można odmówić pracy w nadciśnieniu (np. nurkowania i pracy w kesonach).

• Podczas ciąży pracownica nie może być narażana na silne wibracje ani wstrząsy.

Środki chemiczne Niektóre stężenia środków chemicznych są niebezpieczne dla kobiet próbujących zajść w ciążę, ciężarnych i karmiących piersią. Należy przestrzegać następujących zasad:

• Podczas pracy ze środkami chemicznymi należy zachować maksymalną higienę.

• W przypadku produktów opakowanych należy sprawdzić na etykiecie, czy dany produkt zawiera substancje szkodliwe dla zdrowia. Na niektórych produktach (np. na lekach) nie jest to podane: w takim wypadku należy zapytać pracodawcę o zagrożenia przy ich przygotowywaniu i podawaniu.

• Jeśli ryzyko jest zbyt duże lub nie ma pewności, jakie są zagrożenia, można odmówić pracy ze środkami chemicznymi. W żadnym wypadku nie wolno pracować z metalicznym ołowiem ani jego związkami.

Na stronie Ministerstwa Spraw Społecznych i Zatrudnienia (SZW) podana jest lista substancji, które mogą upośledzać płodność lub być szkodliwe dla nienarodzonego dziecka. Promieniowanie Promieniowanie może być szkodliwe dla płodu. Niebezpieczne promieniowane może występować w elektrowniach jądrowych, gabinetach rentgenowskich w szpitalach i laboratoriach. W przypadku pracy, podczas której ma się kontakt z promieniowaniem, należy jak najszybciej powiadomić o ciąży lekarza zakładowego lub specjalistę ds. promieniowania. Ryzyko infekcji Można odmówić wykonywania pracy, podczas której istnieje ryzyko kontaktu z wirusem różyczki (rubella) lub z pasożytami powodującymi toksoplazmozę (a więc np. pracy z kotami), chyba że ciężarna ma wystarczającą ilość przeciwciał. Również kilka innych chorób zakaźnych może być niebezpieczne dla płodu. Ponadto należy zachować ostrożność w przypadku kontaktu z innymi pasożytami, bakteriami, wirusami lub zarażonymi pacjentami, a także przy pracy w rolnictwie. Karmienie piersią W czasie pracy można karmić piersią lub odciągać pokarm dopóki dziecko nie skończy 9 miesięcy. Może przeznaczyć na to maksymalnie jedną czwartą czasu pracy, z zachowaniem pełnego wynagrodzenia za te godziny. Pracodawca ma obowiązek udostępnić karmiącej odpowiednie, zamykane pomieszczenie na potrzeby karmienia i odciągania pokarmu. Jeśli nie jest to możliwe, można samemu zatroszczyć się o odpowiednie miejsce. Można także wyjść do dziecka. Możliwe są także inne uzgodnienia z pracodawcą, np. zmiana godzin pracy lub wykonywanie części pracy w domu.

info ze strony Niderlandzkiego Ministerstwa Spraw Społecznych i Zatrudnienia (SZW)

polecamy:
Dodatki na dziecko: kinderbijslag i kindgebonden budget

Adwokaci w Holandii - Arbeidsrecht advocaat

Jak dokonać aborcji w Holandii?

Polki, uważajcie, Holendrzy na was polują!

Wychodzisz za mąż za Holendra? Uważaj, bo cię opuści!